Asgari ücretle yaşamak

Ülkemizde milyonlarca insan asgari ücretle geçimini idame ettirmeye çalışıyor. 

Kamu kurumlarında, belediyelerde, özel sektörde asgari ücretlinin başka bir geliri yok ise 2023 temmuz ayında yapılan zam ile, asgari ücretli aylık olarak aldığı 11.402 TL ile ev kirası verecek, elektrik, su, doğalgaz faturalarını ödeyecek. Yiyecek, içecek, giyecek ve çocukları varsa eğitim masraflarını da karşılayacak. Karşılamak zorunda.

Son yapılan açıklamalarda geçtiğimiz yıllarda yılda iki kez yapılan asgari ücret zammının da bundan sonra yıla bir kez,yani her yılın ocak ayında yapılacağı yetkililer tarafından açıklandı.

Yani içinde bulunduğumuz yüksek enflasyon ortamında, yılbaşında yapılan zammın alım gücü, yıl sonuna kadar en az %50 azalmış olacak. Olan yine asgari ücretliye, emekliye, sabit ücretliye olacak.

Asgari ücrette asgari ücretlinin aldığı ücret önemli. Ancak, oülkedeki asgari ücretli çalışan sayısı da oldukça önemli. 2023 ocak ayı rakamlarına göre ülkemizde 14 milyon 229 bin kayıtlı işçiden 5 milyon 153 bini asgari ücretli olarak çalışıyor. Ülkemizdeki asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 36,2. Türkiye, bu oranla diğer ülkelerden  açık ara önde ve zirvede yer alıyor. İkinci sıradaki Slovenya’da asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 15,2. Türkiye’ye en yakın ülke olan Slovenya da  asgari ücretli çalışan sayısı Türkiye’nin yarısından daha az.

İşsizliğin yüksek olduğu ülkemizde asgari ücretle iş bulmak bile oldukça zor.

Maaşına zam isteyen işçinin işverenden çoğu zaman duyacağı söz, “işine geliyorsa çalış, dışarıda iş arayan binlerce insan var” oluyor maalesef.

Asgari ücretlinin seçme hakkı yok. İtiraz etme hakkı yok.Asgari ücretli bir işe girerken bile, çoğu kez referansınız yani torpiliniz varsa girebiliyorsunuz.

Peki asgari ücret nasıl kimler tarafından belirleniyor?

Asgari ücretin belirlenmesi için komisyon toplanıyor. Oluşan komisyon 15 kişiden oluşuyor. komisyonda 5 hükümet yani devlet temsilcisi, 5 işveren temsilcisi ve 5 işçi temsilcisi yer alıyor.

Hükümet ve işveren temsilcilerinin karşısında 5 işçi temsilcisi. Yani rakamsal olarak 15’e 5 yani işçiler daha işin başında kaybetmiş durumda.

Aynı durum memur ve memur emeklilerin maaşlarının belirlendiği komisyonda da mevcut. 11 kişilik komisyonda 6 ya 5. 

Yani asgari ücretin belirlenmesinde de, memur ve memur emeklilerinin maaşlarının belirlenmesinde de, çalışanlar,emekçiler baştan kaybetmeye mahkûm.

Toplanan komisyonların yaptığı, tiyatro oynamaktan ibaret. Asgari ücretin belirlenmesinde de, memur ve emeklilerin maaşlarının belirlenmesinde de, hükümet ne derse o oluyor.

Son zamanlarda enflasyondaki artışın da sözde asgari ücrete yapılan yüksek zammın olduğunu ifade eden pek çok hükümet yanlısının da olduğunu düşünürsek asgari ücrete yüksek oranda zam gelmeyecek gibi.

Hükümet yetkililerinin her zaman ifade ettikleri en önemli söz “biz çalışanlarımıza enflasyona ezdirmedik.” 

Böyle bir sözü anlamak mümkün değil. TÜİK’e verilen talimatlarla yıllarca düşük gösterilen enflasyon rakamları ve her geçen gün düşen alım gücüne rağmen “enflasyona ezdirmedik” sözü havada kalıyor .

2002’de 184 lira olan asgari ücretle 7 çeyrek altın alınabiliyorken, 2023 haziran ayında 11.402 lira asgari ücretle 4,7 çeyrek altın alınabiliyordu.

7 milyon civarındaki vatandaşımızın asgari ücretle, 9 milyondan fazla vatandaşımızın emekli maaşıyla geçindiğinidüşünürsek millet aç yatıp, aç kalkıyor.