Bayram harçlığı mı?Bayram ikramiyesi mi?
2018 yılından bu yana, dini bayramlarda emekliye verilen ve genel seçimlerden önce iki bin liraya çıkarılan bayram ikramiyesi, yerel seçimlerden önce üç bin liraya çıkartılmıştı.
2021’de 1000 lira olan bayram ikramiyesi, 2023’te %100 artışla 2 bin liraya,
2024 te de %50 artışla 3 bin liraya yükseltildi. Yani anlaşılıyor ki, bayram ikramiyelerinin yükseltilmesi için ülkemizin seçim ortamına girmesi gerek.
Türkiye’nin en büyük toplumsal gruplarından birini oluşturan emekliler için bayram, aynı zamanda ikramiye, yani bayram harçlığı demek.
TÜİK’in yıllık enflasyonu yüzde 67 olarak açıkladığı şubat2024’te ise bayram ikramiyelerine yüzde 50 zam gündeme gelmişti. En düşük emekli aylığının 10 bin liraya tamamlanmasıyla milyonlarca emeklinin aldığı zam yüzde 33’te kalırken, iki dini bayramda aldıkları bayram ikramiyesi de iki bin liradan üç bin liraya çıkarılmıştı.
Gıda enflasyonuna göre emeklilerin alım gücü son 5 yılda yaklaşık %60 düşerken, resmi enflasyon rakamlarına göre emekli bayram ikramiyesinin alım gücü de, son 5 yılda yaklaşık %50 düştü.
2018 Yılında ödenmeye başlayan bayram ikramiyesiyle o tarihte küçükbaş Kurban Kesilebiliyorken içinde bulunduğumuz 2024 yılında sadece 4,5 kilo et alınabiliyorolması düşündürücü.
Emeklilere ödenen bayram ikramiyesi inandırıcılığını kaybetmiş olan TÜİK’in rakamlarına göre bile, yüzde 184 reel kayba uğramış. Yani TÜİK rakamlarını dikkate alarak bir hesaplama yapılsa dahi, en düşük bayram ikramiyesinin yaklaşık 5 bin 500 TL civarında olması gerekmekte.
En düşük emekli maaşının 10 bin TL olduğu ülkemizde, emekli maaşı yetmediği için iş arayan emekli sayımız %33 artmış. Yıllarca devlete pirim ödeyen emeklilerimizin geçinememesi de oldukça üzücü.
Bayram ikramiyesi, kıyafet, yemek, çocuk yardımı vb. kalemler adı altında ödenen ödemelerin hükümetlerin inisiyatifinde olmaması, bir kriterinin olması gerekmektedir.
Mesela bu konuda asgari ücret baz alınabilir. Örneğin; bayram ikramiyesi asgari ücretin üçte biri kadar ödenir. Şeklinde.
Emeklilerimize bayram harçlığı değil, seyyanen zam yapılması acildir. Zaruridir.
Tabi bayram ikramiyesi verilmeyen bir kesim de memurlarımızdır.
Kamuda devlet memuru olarak yaklaşık 4 milyon 900 bin personel görev yapmaktatır. Yaşanan ekonomik şartlarda memurlara bayramlarda ikramiye ödenmesi memurlarda olumlu etki yaratacaktır. 30 Nisan 2018’de Bakanlar Kurulu sonrası memur ve işçi emeklilerine verilecek ikramiyenin şartları belirlenmiş ve açıklanmıştır.
Oysa ki, 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunun 28. Maddesinde memurun ikramiye hakkıda bulunmaktadır. Bu kanuni hakka dayanarak son günlerde aldığı yetersiz zamla ekonomik şartların altında ezilen, aldığı maaş açlık sınırına dayanan memurlarımızın da ikramiyetalepleri göz ardı edilmemelidir.